’t Kon eigenlijk niet uitblijven. In Nederland krijgt het laboratoriumgebouw BioPartner 5 in Oegstgeest al langer de handen op elkaar als lichtend voorbeeld van hergebruik van eerder gebruikte constructiedelen in de projectpraktijk. Zo werd in 2022 de Nationale Duurzaamheidsprijs Staal van Bouwen met Staal binnengehaald. De waardering blijkt nu de landsgrenzen overgestoken. Tijdens de internationale conferentie Eurosteel, 12 september jl. in Amsterdam, heeft het project de prestigieuze European Steel Design Award 2023 van de ECCS in de wacht gesleept.
BioPartner 5 staat voor de eerste grootschalige en geslaagde toepassing van het concept van het ‘donorskelet’, bedacht door IMd Raadgevende Ingenieurs dat tevens tekent voor het constructief ontwerp van het onderzoeksgebouw in Oegstgeest. De hoofddraagconstructie van de ‘nieuwbouw’ is nagenoeg geheel opgebouwd uit onderdelen van de staalconstructie van het nabijgelegen, voormalige Gorleaus laboratorium. Het authentieke staal, in totaal zo’n 165.000 ton, is voorzien van een coating en opnieuw in het zicht toegepast. De constructie van Biopartner 5 is bovendien zó ontworpen en gedetailleerd dat ook deze constructie in de toekomst weer gemakkelijk valt te demonteren, waardoor de onderdelen wederom vrijkomen voor hergebruik. In dat geval wordt BioPartner 5, net als Gorleaus, ook een donorgebouw.
De vakjury van de European Steel Design Award 2023, kortweg ESDA, heeft dat helemaal begrepen en ziet het project en het achterliggende concept als de ‘pace maker’ voor een nieuwe, op hergebruik geënte bouwcultuur: ‘Not only nice appearance and up to date user comfort but rather a strong architectural and engineering concept of an upcoming reuse culture constitute the outstanding quality of this exciting construction of high technical and environmental quality. The BioPartner building can be seen as an archetype of a new building concept based on availability and structural preservation. Evidently steel plays an important role in this ecofriendly concept.’
Dit jaar was de jury geformeerd uit: Bernhard Hauke (Duitsland, Chairman of Promotional Management Board of ECCS), Klaus Thürriedl (Oostenrijk, President European Council of Engineers Chambers (ECEC), Karel Terwel (Nederland, projectleider/raadgevend ingenieur bij IMD Raadgevende Ingenieurs), Joost Vos (Nederland, architect/partner bij Benthem Crouwel Architects) en Annamarie Hagoort als ‘ECCS President and Chairwoman of AC 4 Architectural Awards Committee’.
‘Leading partners’ in het bekroonde BioPartner 5 zijn, naast IMd als constructeur, Popma ter Steege Architecten, aannemer De Vries en Verburg, staalbouwer Vic Obdam en opdrachtgever en eigenaar BioPartner Center Leiden.
Behalve de ‘hoofdprijs’ voor Biopartner 5 kende de jury ook twee speciale prijzen toe. De ‘Special Award – Manufacturing’ ging naar de Franse Luma Tower, naar ontwerp van Gehry Partners. Voet-/fietsbrug Varvsbron in het Zweedse Helsingborg, een ontwerp van het Zweeds/Engelse architectenbureau Ramboll, werd gelauwerd met de ‘Special Award – Integrated Design’.
De ESDA is de tweejaarlijkse prijs van de European Convention for Constructional Steelwork (ECCS), de Europese koepel van nationale brancheverenigingen van staalconstructiebedrijven. Voor deelname aan de 2023-editie van de ESDA hadden de leden in totaal 18 projecten aangedragen; projecten die aantonen dat je met het materiaal staal op een creatieve, onderscheidende manier architectuur kunt bedrijven. En dat is precies wat de ECCS via de ESDA over het internationale voetlicht wil brengen.